Ny 18 Aprily 2012 no nanomboka nanan-kery ny andiam-panavaozana fantatry ny maro amin'ny hoy “Lalàna Geo-localization”. Ilay lalàna dia manavao ny Lalàna Famaizana Federaly, ny Dingana arahana amin'ny Famaizana Federaly, ny Lalàana Federaly momba ny Fifandraisana, ny Fepetra farany kely amin'ny Famerenana ireo Nisazy ho any Anivon'ny Fiarahamonina ary ny Rafi-pirenen'ny Lalàla ankapobeny momba ny Filaminam-bahoaka.
Ao amin'ny Twitter ity raharaha ity dia noresahana be teo ambanin'ny tenifototra #LeyGeolocalización [es] (Lalàna Geo-location, na geo-localisation, hamantarana ny misy anao amin'ny fotoana rehetra)
Mikasika inona avy ilay fanovàna?
Ao anatin'ny adin'ny mpitantana amin'izao fotoana amin'ny antsoina hoe crime organisée, ireo fanavaozana voalaza etsy ambony dia manome ireo fahafahana ireo manampahefana mpanadihady/mpanao fikarohana (Ministeram-Bahoaka Federaly) ho afaka mangataka ny hanarahana amin'ny geo-localisation ireo fitaovana fitondra mandehandeha (smartphones, tablets, finday) raha vao misy fitaovana ahiahian-dry zareo ho nampiasaina nanaovana heloka bevava [1].
Nametraka fepetra ihany koa ilay fanavaozana ny amin'ny tsy maintsy hiarahan'ireo mpanome tolotra miasa sy tsy misy ambadimbadika amin'ireo manampahefana, tsy hoe fotsiny hijery ny toerana misy ilay finday fa koa hanome tohana ara-teknika amin'ny fametrahana sy fampiasana ny fitaovana izay hanakana ny onja ho an'ny finday, ny radio natao hifandraisana na ny fifampitàna vaovao (Aterineto) any anaty fonja.
Ireny fanavaozana ireny dia mikendry ny hisoroka na hanakivy ny halatra fitaovam-pifandraisana satria manome alàlana ny manampahefana hamono na hibahana ny tambajotra mifandray amin'ilay finday nangalarina na very.
Image of devices with geo-location systems from Flickr user Chris Fleming, under Creative Commons Licence 2.0 Generic (CC BY-SA 2.0)
Ahoana no nandraisan'ny Meksikana ireny fanavaozana ireny?
MAro ireo bilaogera nanoratra mikasika ilay olana talohan'ny nampanan-kery ilay fanavaozana. Katya Albiter [es], avy amin'ny Vivir México (Miaina an'i Mexico), nanoratra mikasika ireo izay tompon-kevitra tamin'ny fanavaozana :
Después de todo, los impulsores de la ley son destacadas figuras de la sociedad civil, como Alejandro Martí, presidente del Sistema de Observación para la Seguridad Ciudadana (S.O.S), e Isabel Miranda de Wallace, presidente de la Asociación Alto al Secuestro, ganadora del Premio Nacional de Derechos Humanos 2010 y aspirante a la jefatura de Gobierno del Distrito Federal por el PAN. Con semejantes credenciales no pueden estar equivocados, ¿no, NO?
Pues mucho me temo que con todo y el argumento de autoridad, esta vez les falló. El problema, como siempre está en las letras chiquitas -es decir algunos párrafos de las reformas-.
Izany eo ihany, fa ireo mpanohana ilay lalàna dia olona fanta-daza avy amin'ny fiarahamonina sivily daholo, toa an'i Alejandro Martí, Filohan'ny Foibe Rafitra Fanaraha-maso ny Fandriampahaleman'ny Vahoaka (S.O.S.) sy Isabel Miranda de Wallace, Filohan'ny Fikambanana Atsaharo ny Fakàna an-kerinysady efa nandrombaka ny Lokam-Pirenena momba ny Zon'Olombelona tamin'ny 2010 ary mpirotsaka natolotry ny PAN ho Ben'ny tanànan'i Mexico City. Miaraka amin'izany fankatoavana rehetra izany, tsy ho diso mihitsy zareo, sa tsy izany?
Kanefa, matahotra aho fa na dia eo aza ny tohan-kevitra avy amin'ny manampahefana, tsy tafavoaka tamin'ity indray mitoraka ity. Ny olana, tahaka ny efa mahazatra, dia mitoetra ao amin'ireo natao soratra madinika – izany hoe, andalana vitsivitsy avy amin'ireo fanavaozana -
Nilaza ihany koa ny heviny izy ny amin'ny mety ho tombony amin'ny nandaniana ireny fanavaozana ireny :
Es una ley con buenas intenciones que, como en todo “superpoder”, sólo sirve en las manos correctas, pero en las equivocadas puede hacer bastante mal. Los defensores arguyen que con esta medida el país vivirá un clima de seguridad y justicia. Al parecer, el costo será la libertad. También los defensores dicen que el que nada debe nada teme y si no quieres que te localicen apaga tu celular. Eso es cierto, si no quieren ser localizados, se apagará el celular y seguramente es algo que ya pensaron justo los secuestradores y demás mafia que se pretende combatir.
Lalàna irey manana tanjona tsara io izay, tahaka ny any amin'ireo “faran'izay matanjaka”, izay mahavita tsara ny asany eny an-tànan'ny olona mahitsy, fa mety tena hisetrasetra kosa eny an-tanan'ireo tsivalahara. Manamafy ireo mpiaro fa miaraka amin'io fepetra io dia hiaina anaty fahatoniana sy rivotra milamina ny firenena. Raha ny hita aloha, ny fahalalahana no sandany. Sady koa, ireo mpanohana azy io dia miteny fa tsy tokony hatahotra ireo izay tsy nanao ratsy ary raha toa ianao ka tsy te-ho hita any amin'izay misy anao dia piho ny finday. Marina izany, raha tsy te-ho voatsongo dia ianao dia mila mamono tsotra izao ny findainao, ary azo antoka fa zavatra toy izany indrindra no efa noheverin'ireo mafia sy mpaka an-keriny lazaina fa kinendry.
Amin'ny lafiny iray, ho an'ny FayerWayer, Jitten [es] dia nanoratra mikasika ny fetra azon'ity lalàna ity hiasàna, manasongadina fa ireo manampahefana mpanadihady dia afaka mangataka fitsongoana dia tsy misy alàlana avy any amin'ny fitsaràna :
En esencia, estas disposiciones legales establecen que las compañías telefónicas deberán proporcionar los datos a la Procuraduría General de la República (PGR) sobre la ubicación de una persona en tiempo real de un aparato asociado en una determinada línea, por lo que en el papel tendría buenas intenciones. Alejandro Martí dijo que “será posible conocer a mediano plazo los resultados de esta reforma, al recabar cifras correspondientes a secuestros y extorsiones en el todo país”.
También contempla que la PGR no solicite una orden judicial sino por “simple oficio o medios electrónicos” todos los datos de geolocalización en tiempo real al concesionario. Si se niega a proporcionar la información a la autoridad judicial, será sancionada con 250 hasta 2,500 días de salario mínimos de multa (alrededor de MXN$155,825).
Essentially, ireny fepetra araka ny lalàna ireny dia mametraka fa ireo orinasa mpanome tolotra finday dia tsy maintsy manome ho an'ny Lehiben'ny mpampanoa Lalànan'ny Repoblika (PGR) ny angona momba ny toerana tena misy marina ny fitaovana iray mifandray aminà tambajotram-pifandraisana finday iray amin'ny fotoana iray voafaritra, izay raha teo am-panoratana dia niainga tamin'ny hevitra tsara. Alejandro Martí niteny fa “mety ho azo atao ny mahafantatra ny vokatr'ity fanavaozana ity ao anatin'ny fotoana antonontonony rehefa mahavory angona momba ny resaka fakàna an-keriny sy fitakiana vola manerana ny firenena”
[Ireo fanavaozana] koa dia nandray tao anatin'ny kajikajiny fa hoe tsy mila mangataka ny alàlana avy amin'ny fitsarana ny PGR raha hampanao hanao ity “geo-localisation” ity an'ireo mpanome tolotra, fa miaraka aminà “taratasy tsotra fotsiny na hafatra eletronika”. Raha toa mandà tsy hanome ireo zavatra tadiavina ilay mpanome tolotra, dia azon'ny manampahefana araka ny lalàna atao ny mampandoa onitra azy manodidina ny karama isanandro ambany indrindra eo amin'ny 250 sy 2.500 eo (manodidina ny MXN$155,825 na USD$12,000)
Geraldine Juárez [es] ao amin'ny alt1040 dia niresaka mikasika ireo fanavaozana sy nanontany tena fa, raha ny fijeriny, dia tsy nisy mihitsy fitarainana avy amin'ireo olom-pirenena :
La Ley de Geolocalización es parte de la tendencia legislativa del gobierno mexicano para legalizar la vulneración de los derechos sus ciudadanos. Aprobada gracias a la presión de grupos civiles dirigidos por padres de víctimas de secuestro, Alejandro Martí y la ahora candidata del PAN Isabel Miranda, dicha ley fue aprobada la semana pasada por unanimidad, con 315 votos a favor de parte de los brillantes legisladores mexicanos.
En México no hubo ni una protesta, nadie se quejó y muy pocos fueron los que intentaron difundir la información al respecto, parecería que a los mexicanos les tiene sin cuidado la erosión de sus derechos.
Ilay lalàna “Geo-Localisation” dia tafiditra anatin'ny fironana araka ny lalàna an'ny governemanta Meksikana izay mikendry ny haha-ara-dalàna ny fandemena ny zon'ny vahoakany. Lany noho ny tsindry avy amin'ireo vondrona sivily tarihan'ny fianakavian'ireo niharan'ny fakàna an-keriny, Alejandro Martí sy ilay mpirotsaka avy amin'ny PAN amin'izao fotoana Isabel Miranda, ilay lalàna dia lany tsy nisy nitsipaka tamin'ny vato 315 avy amin'ireo Meksikana matsilo mpkambana ao amin'ny kaongresintsika.
Tsy nisy fanoherana tao Meksika na iray aza, tsy nisy olona nitaraina ary vitsy no nanandrana mba nanely vaovao mikasika ilay [lalàna]. Sahala amin'ny hoe tsy miraharaha izay ho fahapotehan'ny zony ireo Meksikana.
Ny bilaogy Human Rights Geek [es] dia manantena fa hiady hanohitra ilay fanovàna ny sampana mpiaro ny zon'olombelona ao Meksika :
Afortunadamente la Comisión Nacional de los Derechos Humanos (CNDH) puede hacer algo al respecto, puede interponer una Acción de Inconstitucionalidad en contra de estas disposiciones y mandar un claro mensaje a la autoridad de que la erosión de los derechos no es la vía para combatir la delincuencia.
Ao amin'ny Twitter, Osvaldo Suarez (@paul_suco) [es] dia nanipika fa tsy nojerena ny zo hanana ny fiainan'ny tena manokana ao anatin'ny rijantenin'ny lalam-panorenena :
La Ley de Geolocalización no es inconstitucional por violar la privacidad, ya que dicho derecho no se contempla en la Constitución.
Tsy manipaka ny lalam-panorenana ny lalàna “Geo-Localisation” na dia manitsakitsaka ny fiainana manokan'ny tena aza, satria tsy voafaritra ao anatin'ny lalam-panorenana io zo io.
Claudia Guerrero (@clausgr) [es] koa dia nametra-panontaniana :
¿debe estar el celular en ‘acción’ haciendo sms, llamadas, tuiteando, para poder aplicar la #LeyGeolocalización ?
Inona moa izany no heverina ho ataon'ilay finday ka mahatonga azy ho tafiditra anaty vovon'ny #LeyGeolocalización (sms, antso, bitsika)?
Nampitandrina i @nololeas [es] mikasika ny hery ananan'ilay lalàna:
Aguas, entra #LeyStalker y nosotros como si nada. Poco a poco nos van vigilando mas. #LeyGeolocalizacion
Mitandrema, ny #LeyStalker (Lalàna Stalker) izao efa manan-kery an, nefa toa sahala amin'ny notsinontsinoavintsika. Manara-maso mismisy kokoa antsika miandalana ry zareo. #LeyGeolocalización…….
Eddie (@EdHappy) [es] dia nilaza ny fomba fijeriny mikasika ilay lohahevitra tanatinà fomba tsotra sy mazava :
No me agrada la #LeyGeolocalización
Tsy tiako ilay #LeyGeolocalización
Mitohy ny ‘adin'ny’ zavamahadomelina ao Meksika, miaraka amin'ny ‘fitaovam-piadiana’ vaovao kosa ankehitriny, ary raha ny fahitàna azy dia arahan'ny tsy fahafaliana maro eny anivon'ireo bilaogera sy mpampiasa ny tambajotra sosialy.
[1] Ny fanavaozana dia mihatra aminà fanohintohinana vitsivitsy monja, toy ny ‘crime organisée’, ny heloka bevava manohintohina ny fahasalamana (fanapariahana zavamahadomelina), ny fakàna an-keeriny, ny fakàna vola sy fandrahonana.
