Mampiseho Ny Ratra Tsy Sitran'i Chili Ny Fahafatesan'ilay Lehiben'ny Polisy Miafin'i Pinochet

Detenidos desaparecidos en Chile durante la dictadura de Pinochet. rosario gonzalez

Olona voatazona nanjavona tany Chili nandritra ny fitondràna jadon'i Pinochet. SARY: Rosario González (CC BY-NC-ND 2.0)

Nampatsiahy an'i Chili fa mbola lavitry ny ho sitrana ireo ratra nandritra ny fitondrana jadona  miaramila ny fahafatesan'i Manuel Contreras vao haingana teo, lehiben'ny Sampam-pitsikilovana Nasionaly nikoizana — ny polisy miafina teo ambany fitantanan'i Augusto Pinochet izay tomponandraikitry ny fakàna an-keriny, fampijaliana ary famonoana ireo olona an'arivony teo anelanelan'ny taona 1973-77.

Ny taona 1973, nandrodana ny fanjakan'ilay Filoha Shiliana sosialista Salvador Allende i Pinochet, nanamarika ny fanombohan'ny didy jadon'ny miaramila izay naharitra 17 taona io. Nandritra izany fotoana izany, olona niisa maherin'ny 3.000 no maty ary an'aliny no nahiditra am-ponja sy nampijaliana.

Manaraka an'i Pinochet, i Contreras no lehilahy faharoa natanjaka indrindra tamin'ny fitondrana. Ny taona 1993, nosazian'ny Fitsaràna Antampony tao Chili hifonja 526 taona izy, noho ny fakàna an-keriny miisa 75, famonoana olona telo, fikambanana tsy ara-dàlana roa mpanao heloka bevava ary fakàna an-keriny madinidinika. Nanefa ny saziny tany amin'ny fonjan'i Punta Peuco izy talohan'ny nitondrana azy tao amin'ny Hopitaly Miaramila tao Santiago noho ny olana ara-pahasalamana. Maty tamin'ny alin'ny 7 Aogositra 2015 izy taorian'ny fangirifiriana naharitra 10 volana.

Nilaza ny fahafatesany tamin'ny fanambaràna an-gazety ny Zandarimaria Shiliana, izay nahagaga ny olona sasany tamin'ny fampiasàny ny teny izay mbola mahatonga resabe ao amin'ny firenena, toy ny mpamaritoetra namaritana ny mombamomba ny fitantanan'i Pinochet hoe: “fitondrana jadona” VS “fitondrana miaramila”.

Nahay tsara ny Zandarimaria Shiliana tamin'ny fiantsoana an'i Manuel Contreras hoe “voafonja” ary ny nampiasainy ny hoe “fitondrana jadona” tao amin'ny fanambaràna an-gazety nilaza ny fahafatesany

Raha vao vaky ilay vaovao, olona am-polony maro no nikarakara hetsi-panoherana nanoloana ny hopitaly, niaraka tamin'ireo saina sy hira tsy fankasitrahana ilay miaramila manamboninahitra ambony.


Niova vetivety ho fety fankalazàna manetriketrika ireo hetsi-panoherana tany amin'ireo faritra sasany tao an-drenivohitry ny firenena.

AMIN'IZAO: Manao fety mankalaza ny fahafatesan'i Manuel “Mamo” Contreras ao amin'ny Italy Plaza ny olona

Lahatsary fohy: vahoaka any Santiago, Chili mihira ny “rariny, marina, tsy mila tsimatimanota” h/t

Ao amin'ny Twitter, naneho hevitra mifanohitra ireo olona momba ilay resaka fankalazàna, fiaraha-miory, ary ny ho dikan'ny tsy maha eo intsony an'i Contreras ho an'ny firenena izay mbola tsy mahavita mihàvana amin'ny lasany. Tena niteraka fiantraikany tokoa ireo vaovao ka lasa resaka voalohany malaza maneran-tany ilay tenifototra #mamocontreras (“Mamo” no anarambositr'i Manuel Contreras).

Tsy misy zavatra tokony ankalazaina raha maty ny mpamono olona mahonena sahala amin'i Manuel Contreras ary mitondra miaraka aminy ireo loharanom-baovao marobe momba ny fanitsakitsahana ny zon'olombelona sy ny nalehan'ireo voasambotra nanjavona

Nahita olona adala aho nitaky iray minitra fahanginana ho an'i Manuel Contreras. Tsy efa ampy ve ny 42 taona tsy nitenenan'i miaramila?

Tao amin'ny naminanian'i Manuel Contreras azy, tsy maty tany am-ponja izy. Mitomania ry ilay kaominista vadin-dreniny ireto!

Tsy mahatonga antsika ho kaominista ny fankalazàna ny fahafatesan'ny mpampijaly sy mpamono olona. Fantraro tsara izay.

Fanomezam-boninahitra ny zon'olombelona mahaliana: olona namoy olon-tiana mankalaza ny fahafatesan'ny olona iray. Oh, tsara…

Ny tena zavatra nifanipaka tao amin'ilay adihevitra dia ny fiaraha-miory manohitra ny fanilihana an'i Contreras.

Maty ho lehilahy mpanao hery famoretana, mpamono olona, kanosa ary tsy miraharaha ny hafa i Contreras, niaraka tamin'ny mariboninahitra Jeneraly izay mahamenatra ny miaramila sy ny fiarahamonina.

Mahonena, ratsy toetra, mpamono olona tamin-kabibiana. Aleo izy ho tsaroana sahala ny biby izay nanomana ny drafitra sy nanatanteraka ireo fampijaliana ary fanjavonan'ireo olona an'arivony maro.

Nosaziana hifonja 530 taona izy ary tsy noho ny hoe tsara izy no anton'izany. Mpamono olona ratsy toetra sy lian-drà izy. Aza mangataka fanajàna ho an'olona vadin-dreniny izany.

Misaotra anao tamin'ireo zavatra nataonao ho an'ny Firenena, maneho ny fiaraha-mioriko aho ho an'ny fianakavian'i Contreras. Handry am-piadanana anie i Manuel “Mamo” Contreras.

Handry am-piadanana anie ny Jeneraly (r) Juan Manuel MAMO Contreras. “tsy namono olona izay tsy mpampihorohoro izahay rehefa niady taminay izy ireo”.

Maty i Mamo Contreras. Tafika izay maty teo ampanitàna fotsiny ny asany: nanavotra ny fireneny.

Hevitra sasany nozaraina teny an-dàlana teny, izay mety hitondra amin'ny fampihavanana ny firenena. Ilay mpikambana ao amin'ny Kongresy avy amin'ny tsy miankina, Tucapel Jiménez, zanaka lahin'ny mpitarika ny sendikà, izay novonoina nandritra ny fitondrana jadona miaramila noho ny nanoherany ny fitondrana, nilaza izao tamin'ny tafatafa ho an'ny televiziôna TVN:

Los que representamos la defensa a los Derechos Humanos no podemos celebrar esta muerte, eso es lo que nos diferencia de esta gente. Pero no quiere decir que esté triste.

Contreras podría haber muerto más en paz y ayudando a la verdad. Con él se van a la tumba muchos datos relevantes para conocer el paradero de muchos Detenidos Desaparecidos.

Ojalá esto sea un punto de inflexión y hayan militares que rompan el pacto de silencio y entreguen información. Conocer la verdad y hacer justicia da la tranquilidad y si el país quiere sanar el alma, ese es el camino.

Tsy afaka mankalaza io fahafatesana io isika izay miaro ny zon'olombelona, izay no mampiavaka antsika amin'ireny olona ireny. Fa tsy midika anefa izany hoe malahelo aho.

Tokony ho afaka maty tanaty fahalemana kokoa ary nanampy ny fahitàna ny marina i Contreras. Lasa niaraka aminy any am-pasana ireo loharanombaovao marina maro momba ny nalehan'ireo olona maro voatazona tsy hita popoka.

Manantena aho fa ho fiolahana ho an'ireo miaramila io, mba hamaky ny fianianana hitazona ny fahanginana izy ireo ary hamboraka ireo loharanombaovao. Mitondra  fiadanana ny fahafantarana ny marina sy fanaovana ny rariny, ary raha te-hanasitrana ny fanahiny ny firenena, izay no làlana.

Amin'ny lafiny iray, nanome fomba fijery mitsikera kokoa ny amin'ny dikan'io zava-nitranga io ao amin'ny toeran-dahatsoratrany “Manuel Contreras, mpanao raharaha ho tombotsoan'ny vondrona izay mandà azy” i Francisco Mendez, mpanao gazety :

Pensar que una vez que él muera todo el pasado se irá con él es ser ingenuo y no conocer a Chile y lo que algunos están dispuestos a hacer con tal de mantener sus intereses, sus ideas. El Mamo fue un trabajador de quienes hoy todavía disfrutan de una economía que fue impuesta con tal de aniquilar a todo el que pensara distinto u osara en cuestionar las eternas estructuras de poder en nuestro país. (…)

(…) Separar este personaje del interés particular de un sector es mentirle a la gente. Ponerlo como una muy fea anécdota en nuestra historia es no entender debido a qué intereses surgió. Es seguir negándole a la todos los chilenos, sin importar su clase, cuál es la verdadera razón por la que aún estamos mirando hacia la dictadura y por qué nos costará mucho dejar de hacerlo si es que antes no hay un sinceramiento histórico de quienes tuvieron y tienen el poder hasta el día de hoy.

Ny fieritreretana fa rehefa maty izy dia hanjavona miaraka aminy ireo lasa rehetra dia tsy fahalalàna na inona na inona ary mampiseho ny tsy fahafantarana an'i Chili sy ny halavirana izay irian'ny sasany haleha mba hitazonana ireo tombotsoany, ireo heviny. Mpiasan'ny vahoaka i Mamo, vahoaka izay mbola misitraka ny toekarena natao hamotika ireo rehetra tsy mitovy eritreritra na mahasahy miahiahy ireo rafitra fahefana mandrakizain'ny fanjakàna eto amin'ny firenentsika. (…)

(…) Mandainga amin'ny vahoaka ny fanasarahana io toetra io amin'ny tombotsoa manokan'ny vondrona iray. Tsy fahazahoana ireo tombotsoa namorona azy ny fametrahana azy ho olona ratsy miavaka ao anatin'ny tantarantsika. Na inona na Shiliana tsirairay ny tena antony mbola mampitodika antsika any amin'ny fanjakana jadona izany, ary ny hoe nahoana no tena lafo loatra amintsika ny tsy fanadinoana izany, raha tsy hoe angaha misy fijerena marina ny tantara an'ireo nahazo sy mbola mitazona ny fahefana hatramin'izao.

Farany, ao anatin'ireo fomba fijery maro samihafa, nisy tsoakevitra feno fanantenana toy izao:

Manome anay fahavononana ny hiasa ho an'i Chili izay tsy hisy olona hitovy aminao intsony mandrakizay ny fahafatesanao…

Ny sasany falifaly, ny sasany hafa kosa mitomany ny fahafatesan'i Contreras. Sady tsy malahelo aho no tsy faly: mijery ny ho avy aho, sady tsy mankahala no tsy tia ny lasa

Atombohy ny resaka

Mpanoratra, azafady Hiditra »

Torolalana

  • Miandry fanekena ny hevitra rehetra. Aza alefa in-droa ny hevitra.
  • iangaviana ianao haneho fifanajàna amin'ny hevitra rehetra. Tsy ekena ny hevitra feno fankahalàna, vetaveta, mamely olona manokana.